Felç Ameliyatı, beyni besleyen karotis damarının daralması ya da tıkanması sonucunda yapılır. Felç veya inmenin bir sonucu olarak Karotis hastalığı meydana gelir. Ameliyattaki amaç, darlığa neden olan plağın damar içinden sıyrılarak çıkarılmasıdır. Felç ya da beyin fonksiyonlarının kaybıyla meydana gelir. Damar sertliğinden dolayı oluşan darlık şahdamarının içinde bir kabartı oluşturup, beyine kan akışını engelleyerek pıhtı atmasına ve sonucunda da felce neden olur.
Felç ameliyatı (Karotis endarterektomi) neden ve nasıl yapılır?
İnsanlarda yaşlanma ile kanda dolaşan kolesterol ve yağlar damarın iç yüzeyinde ve duvarında plak simi verilen kabartılar içinde birikmeye başlar. Plağın büyümesi ile damar daralmaya ve sertleşmeye başlar. Bu duruma damar sertliği adı verilir. Bu plak genelde iç ve dış karotis şeklinde plağın ikiye ayrıldığı yerde iç karotise uzanacak şekilde gelişir. Plak yüzeyi düzensiz olduğundan dolayı zaman içinde kan pıhtısı ile kaplanmaya başlar. Bu durumun zamanla ilerlemesiyle damar tamamen tıkanarak, beyine giden kan akımı azalır ve bunun neticesinde felç meydana gelir.
Felç (Endarterektomi) ameliyatı kimlere yapılır?
- Endarterektomi ameliyatı, felç oluşumuna neden olabilecek kadar tıkanmış damarlar için yapılan bir ameliyattır.
- Hasta da geçici ya da kalıcı felç, körlük ya da konuşma bozukluğu yaratmışsa yapılır.
- Kişi son 6 aylık süreçte hafif ve orta derecede felç geçirmiş ve karotisinde %70'den fazla darlık oluşmuşsa ypılır.
- Karotiste ileri derecede darlık (%80) saptanmış ise hastanın felç geçirme riski çok yüksek olduğundan ameliyat yapılır.
Felç (Endarterektomi) ameliyatı yapılamadığı riskli grup kimdir?
- Yaşı oldukça ileri olan grup ve kanser gibi çok ciddi hastalığı olanlar
- Şahdamara erişmenin güç ve tehlikeli olduğu hastalar
- Beyin damarlarında başka hastalıklar olan kişilere bu ameliyat kesinlikle uygulanamaz.
Felç Ameliyatı nasıl yapılır?
Ameliyattan önce karotis renkli doopler ultrasonografisi veya manyetik rezonans anjiyografisi çekilir ve incelenir. Ameliyat darlık için yapılan bir ameliyattır. Tıkanma durumunda yapılmaz. Ameliyat öncesi hastanın kan basıncı yüksek olmamalıdır. Ameliyat lokal olarak boyuna iğne yaparak ya da genel anestezi altında yapılır. Boyun enfeksiyon riskine karşı temizlendikten sonra 10-12 cm uzunluğunda bir kesi açılarak karotise ulaşılır. Boyun bölgesinde çok fazla damar ve sinir olduğundan dolayı ameliyat esnasında çok titiz davranmak gerekir. Kanın pıhtılaşmasını engelleyen heparin hastaya damar yolu ile verilir. Şah damar yukarıdan ve aşağıdan özel pensler yardımı ile sıkıştırılarak kapatılır. Damar açıldıktan sonra darlığa neden olan plaklı damarın iç katmanı ile damar duvarından sıyrılmak sureti ile çıkarılır. İşlem bitince damar bir yama parçası kullanılarak kapatılır. Şah damar üzerindeki pensler kaldırılarak tekrar kan akımı sağlanır. Ameliyat 1.5 saat kadar sürer. Şahdamarın kapalı kaldığı süre ise 30 dakika civarıdır. Hasta birkaç gün hastanede kaldıktan sonra boyunda şişlik veya bir sıkıntı olursa doktoruna hemen ulaşması tavsiye edilir. Bir iki hafta içinde normal hayatına geri döner.
