Felç başlangıcı, öncelikli olarak beyni besleyen kan damarlarındaki akışın durmasıyla beraber meydana gelen beyin hasarı ile ortaya çıkıp bir sağlık problemi haline gelmektedir. Felçlilerin tahmini olarak %85'i iskemik felçtir, %15'i ise hemorajik felçtir.
Iskemik felçte kalpten fırlayan pıhtılar veya karotid benzeri kocaman damarlardaki plaklardan fırlayan parçalar beyni besleyen damarların tıkanmasına sebep olmaktadır.
Tıkanan damarların beslediği beyin bölgesi, kan akışı kesildiği için can vermeye başlar. Bu zaman beş dakikaya geçmeye başladığı zaman o alanda kalıcı hasar olmaya başlamaktadır. Hemorajik inme diğer ifadeyle beyin kanaması neticesi meydana çıkan, inme türünde ise beyni besleyen damarların yırtılması ya da çatlamasının neticesinde beynin alakalı kısmında kanama ortaya çıkar. Etkilemiş olan damarların beslediği bölgede ve kanama meydana gelmektedir. Hastada etkilenen kısım ile ilgili problemler değişik muayenehane belirtileri ile ortaya çıkar. Beynin hangi alanında ne denli hasar görüldüğünün anlaşılması için felcin daha sonraki etkilerini anlamada yardımcı olur. Örnek olarak şayet motor alanlar etkileniyorsa hastada motor bozuklukları, şayet görme sahası etkilenirse görme bozuklukları veya duyu bölgesi etkilenirse duyu bozuklukları ortaya çıkar. Genellikle vücudun belirli bir kısmında konuşamama, davranış kaybı, surat şeklinin farklı hala bürünmesi, idrar kaçırma, yutamama en en bariz etkileridir. Felç rizikosunu tetikleyen çoğu faktör vardır.
Bunlardan en önemlisi yüksek tansiyondur. Felçlerin %50'sinden fazla yüksek tansiyondan kaynaklanmaktadır.
Felç başlangıcı belirtileri nelerdir?
Felç bulguları, vücudun rastgele bir bölümünde örneğin; bacak, kol ya da yüzün bir bölümün devertigo şikâyeti, duyu kaybı, yutmada güçlük ve görme bozuklukları kendisini göstermektedir. Beyin insan vücudunu zıt şekilde muayene eder. Başka bir anlamda sağ beyin vücudun sol tarafını, sol beyin ise sağ tarafını muayene etmektedir. Sağ beyinde meydana gelen hasar vücudun sol tarafında tefsirini göstermektedir. Felç belirtileri ile ilgili milletin daha akılcı davranması çok önemlidir. Bu bilinçlenme inme olaylarının erken belirtisi ve müdahalesi açısından çok önemlidir. Felce ilişkin ön belirtileri şu şekilde açıklayabiliriz;
- Daha öncesinde yaşanmamış anlık güçlü baş ağrısı
- Ani gelişen görme bozukluğu veya kaybı
- Travmaya ilişkili olmayan anlık gelişen bilinç kayıpları
- Aniden ortaya çıkan konuşma bozukluğu
- Aniden gelişen yüzde, kolda veya bacakta gelişen kısmi ya da tam uyuşukluk ve davranış ettirememe
Felç riskinden korunma önerileri
Felç rizikosunu sonunu arttıran en önemli faktör fazla yüksek tansiyondur. Dört yaşının üzerindeki kişiler, senelik kontrollerini yapmaları gerekir. Tuz tüketimini azaltarak en önemli etkenlerden biridir. Beslenmeye çok dikkat etmek gerekir.
