Felç hastalığı nedir ve neden meydana gelir?

Felç, beyin veya omuriliğin bir bölümünün işlevini kaybetmesi nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Bu hastalık, vücudun bir kısmında veya tümünde hareket kaybına, his kaybına ve bazı durumlarda da konuşma güçlüğüne neden olabilir. Felç, genellikle iki ana tipte sınıflandırılır: iskemik felç ve hemorrhajik felç.

Felç türleri, etiyolojilerine göre iki ana gruba ayrılmaktadır:

• İskemik Felç: Beyne giden kan akışının azalması veya kesilmesi sonucu meydana gelir. Genellikle bir pıhtı veya damarın daralması nedeniyle oluşur.
• Hemorrhajik Felç: Beyinde bir kanamaya yol açan damarların yırtılması sonucu gelişir. Bu tür felç, genellikle yüksek tansiyon, anevrizma veya damar malformasyonları ile ilişkilidir.

Felç, çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Bu nedenler genel olarak aşağıdaki başlıklar altında toplanabilir:

• Beyin damar hastalıkları: Ateroskleroz, yüksek tansiyon ve diğer damar hastalıkları felç riskini artırır.
• Kalp hastalıkları: Kalp ritmi bozuklukları, kalp krizi veya kalp kapak hastalıkları, beyin pıhtılarına sebep olabilir.
• Yüksek kolesterol: Damarların daralmasına ve pıhtı oluşumuna yol açar.
• Şeker hastalığı: Diyabet, damar sağlığını olumsuz etkileyerek felç riskini artırır.
• Genetik faktörler: Aile geçmişinde felç öyküsü olan bireylerde risk daha fazladır.
• Yaş: İleri yaş, felç riskini artıran önemli bir faktördür.

Felç belirtileri, felcin türüne ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak, genel olarak aşağıdaki belirtiler gözlemlenebilir:

• Bir tarafın zayıflığı veya felci: Genellikle vücudun bir tarafında güçsüzlük hissedilir.
• Konuştaki bozukluk: Kişi kelimeleri bulmakta zorlanabilir veya konuşması anlaşılmaz hale gelebilir.
• Yüzde asimetri: Bir yüz tarafında düşüklük veya sarkma görülebilir.
• Görme sorunları: Tek veya her iki gözde bulanık görme veya görme kaybı yaşanabilir.
• Denge ve koordinasyon sorunları: Yürümekte güçlük veya baş dönmesi hissi oluşabilir.

Felç tanısı, genellikle fizik muayene, beyin görüntüleme testleri (BT, MR) ve bazen kan testleri ile konur. Tedavi ise felcin türüne ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavi yöntemleri arasında:

• İlaç tedavisi: Antikoagülanlar, pıhtı çözücü ilaçlar veya kan basıncını düzenleyici ilaçlar kullanılabilir.
• Rehabilitasyon: Fizik tedavi, konuşma terapisi ve mesleki terapi gibi rehabilitasyon yöntemleri, hastanın bağımsızlığını kazandırmaya yönelik önemli bir rol oynar.
• Cerrahi müdahale: Bazı durumlarda, kanama veya pıhtıların cerrahi olarak alınması gerekebilir.

Felç riskini azaltmak için aşağıdaki önleyici yöntemler uygulanabilir:

• Düzenli egzersiz: Fiziksel aktivite, kalp ve damar sağlığını iyileştirir.
• Sağlıklı beslenme: Düşük yağlı, taze sebze ve meyve ağırlıklı bir diyet, genel sağlığı olumlu etkiler.
• Düzenli sağlık kontrolleri: Kan basıncı, kolesterol ve kan şekeri seviyelerinin düzenli olarak izlenmesi önemlidir.
• Sigarayı bırakma: Sigara kullanımı, felç riskini artıran önemli bir faktördür.
• Alkol tüketimini sınırlandırma: Aşırı alkol tüketimi, sağlık sorunlarına yol açabilir.

Sonuç olarak, felç, ciddi bir sağlık sorunu olup erken tanı ve tedavi ile önemli ölçüde iyileşme sağlanabilir. Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları benimsemek, felç riskini azaltmak açısından son derece önemlidir.